Konkordatonun Tasdikinde Menfaat Dengesi ve Mahkemenin Projeye Müdahalesi

Konkordatonun tasdiki yargılamasında tasdik kararı verilmesi için dikkat edilmesi gereken önemli hususlardan biri konkordatonun borçlunun mevcudu ile orantılı olması, başka bir deyişle teklif edilen ödemeyi borçlu ifa edebilecek durumda olmalıdır. 

Diğer bir önemli husus ise tasdiki istenen konkordatodaki ödeme miktar ve şartları alacaklılar ile borçlu arasındaki menfaat dengesini bozmamalıdır. 

Ödemelerin tasdik kararının kesinleşmesinden sonra, %50 tenzilatla ve çok uzun vadede yapılmasının öngörülmesi bu borçlu ile alacaklılar arasındaki menfaat dengesinin bozulmasına örnek teşkil etmektedir. 

Tasdik yargılamasını yapan mahkeme bu şartları taşımayan projeye müdahale etmelidir. Aksi halde verilen tasdik kararları Yargıtay tarafından bozulmaktadır. İİK m. 305’e göre; “Mahkeme konkordato projesini yetersiz bulursa kendiliğinden veya talep üzerine gerekli gördüğü düzeltmenin yapılmasını isteyebilir.”

Aşağıda konuyla ilgili somut bir olayda Yargıtayca verilen bozma kararının ilgili kısımları paylaşılmıştır. 

“3.3.5. Konkordato talebi ile birlikte mahkemelerce kanundan kaynaklanan birtakım tedbirler alınmakta ve bu tedbirler tasdik kararı verilmesine kadar devam etmektedir. Bu süreler kanun koyucu tarafından oldukça kısa tutulmuş olup, kesin olarak da belirlenmiştir. Mahkemelerce tasdik kararı verilmesinden sonra uzun bir süre ödemesiz dönemin kabul ediliyor olması tedbirlerin bu süre kadar uzamasına sebep olacaktır ki böyle bir sonuç kanun koyucunun amacına uygun düşmez. Mahkemelerin projeye alacaklıların lehine müdahale etmesi mümkün iken, uzayan sürelere müdahale edilmemesi konkordatonun ruhuna aykırı düşecektir.

…

3.3.7. İcra ve İflas Kanunu’nun 305. maddesinde aranan konkordatonun tasdiki şartları kamu düzenine ilişkin olup, mahkeme bunların varlığını re’sen araştırır. Gerekli koşulların bulunmadığını tespit ederse, talebin reddine karar verir. Kararın gerekçesinde, şartlardan hangisinin ya da hangilerinin mevcut olmadığını dayanaklarıyla açıklaması gerekir.

…

3.3.8. Öte yandan, mahkeme konkordato projesini değerlendirirken alacaklılar arasında dengeli ve adil bir ödeme planı ortaya konulması, alacaklıların da buna göre tatmin edilmesinin sağlanması gerektiğini göz önünde bulundurmalıdır. Somut olayda, konkordato projesi kapsamında ödemelerin talep edenler gerçek kişiler yönünden 60 ay vade, talep eden şirket yönünden 60 ay vade ve %50 tenzilat ile herbir talep eden yönünden tasdik kararının kesinleşmesinden itibaren başladığı anlaşılmaktadır. Davacının konkordato tedbirlerinden yararlandığı tarihler ve yargılamanın geçtiği süre de nazara alındığında ödemelerin başlaması için bu denli uzun bir sürenin beklenmesi alacaklılar ile borçlu arasındaki menfaat dengesini borçlu lehine bozar mahiyettedir. 

3.3.9. Açıklanan gerekçelerle, borçlunun kaynakları ile orantılı olmayan, ödeme süresinin uzunluğu nedeniyle alacaklıların aleyhine olacak şekilde menfaat dengesini bozan konkordato tasdik talebinin her üç talep eden yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir. …”